کرامپون کوهنوردی چیست و چه کاربردی دارد؟
کرامپون چیست؟
کرامپون کوهنوردی یک وسیله بسیار ضروری در کوهنوردی، برای استفاده در فصول سرد سال است. این وسیله برای کوهنوردانی که در شرایط برفی و یخی صعودمی‌کنن از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. کرامپون که به یخ شکن نیز معروف است وسیله فلزی است که در زیر خود، دارای تیغه‌های فلزی نوک تیز می‌باشد. کرامپون به زیر کفش کوهنوردی متصل میشه. این تیغه ها در یخ و برف فرو میرن و به کوهنورد کمک میکنن تا بدون از دست دادن تعادل به راحتی روی سطوح لغزنده و برفی حرکت کنه.
در موقع حرکت روی مسیرهای برفی و یخی، به طور معمول امکان داره در فاصله‌های کوتاه زمین شامل سنگ و صخره باشه. کرامپون‌ها می‌تونن این مسیرها رو بدون مشکل طی کنن. اما استفاده زیاد از آن‌ها در مسیرهای سنگی و صخره‌ای، باعث کند شدن تیغه‌های کرامپون میشه.
در این مقاله قصد داریم با انواع کرامپون کوهنوردی و کاربرد آن آشنا بشیم و کرامپون‌های مختلف رو از نظر نوع اتصال، نوع تیغه و نوع فعالیت بررسی کنیم.
کاربرد های اصلی کرامپون در کوهنوردی
کرامپون کوهنوردی دو کاربرد مهم داره که در فعالیت‌های کوهنوردی، در زمین‌های پوشیده از برف و یخ بسیار کاربردیست و اهمیت زیادی داره.
- حرکت روی سطوح برفی و یخی: کاربرد اصلی کرامپون‌ها کمک به حفظ تعادل و پایداری کوهنورد، در هنگام راه رفتن روی مسیرهای یخی و برفی است. صعود کوهنورد در مسیرهای پر از یخ و برف، بدون کرامپون غیر ممکن و خسته کننده می‌باشد. کرامپون‌ها به کوهنورد کمک میکنن تا بتونه روی یخ‌ها، شکاف‌ها و ترکیبات یخی که در مسیر کوهنوردی وجود داره تلسط بیش‌تری داشته باشه. در نتیجه حرکت و پیمایش به آسانی صورت میگیره و انرژی کم‌تری از فرد گرفته میشه.
- ایجاد ایمنی: کرامپون‌ها با ضربه تیغه‌های خود روی زمین‌های یخی، کشش و اصطکاک خوبی ایجاد میکنن که مانع لیز خوردن فرد میشه. این اصطکاک ایمنی بیش‌تر و بهتری، برای کوهنورد در مقابل سطوح لغزنده و ناپایدار یخی فراهم میکنه.
قسمت های مختلف کرامپون
کرامپون‌ها از چند قطعه اصلی ساخته میشن. طراحی و ترکیب این اجزا با هم روی عملکرد و طرز استفاده از آن‌ها تأثیر زیادی داره. به دلیل اهمیت این مورد به معرفی این قطعه‌ها می‌پردازیم:
- تیغه‌ها یا شاخک‌ها: اصلی ترین قسمت کرامپون این قطعه می‌باشد. تیغه‌هایی از جنس آلومینیوم مناسب‌تر هستن. این تیغه‌ها در اثر استفاده زیاد در زمین سنگی یا صخره‌ای به مرور کند و ضعیف میشن.
- نوار منعطف: این نوارها به صورت حمایتی، اطراف کفش را در برمی‌گیرن.
- صفحات ضد گلوله‌ای شدن برف زیرپا: برای جلوگیری از سفت و فشرده شدن برف ، صفحاتی در زیر کرامپون‌ها وجود دارن تا مانع از تجمع برف بشن.
- سیستم اتصال دهنده: برای تغییر سایز کرامپون، قسمت پنجه و پاشنه آن به وسیله یک اتصال دهنده به هم وصل میشن.
- تسمه جلویی: این تسمه روی پنجه پا قرار میگیره و از قسمت جلویی کرامپون رو مهار میکنه.
- گیره پاشنه: در قسمت پاشنه گیره‌ای قرار داره تا مانع از درآمدن کرامپون بشه.
- تسمه‌های اتصال: به وسیله این تسمه‌ها کرامپون به زیر کفش محکم و ثابت میشه.
انواع کرامپون بر اساس روش اتصال
کرامپون‌ها دارای انواع مختلفی هستن. از لحاظ روش اتصال کرامپون به کفش کوهنوردی، در دسته بندی‌های زیر تقسیم میشن:
-
کرامپون کشی
این کرامپون‌ها قابلیت نصب روی انواع کفش کوهنوردی رو دارن و قیمت مناسبی دارن. کرامپون کشی شکل تیغه‌های متفاوتی داره و بیش‌تر در کوهپیمایی و کوهستان‌ها استفاده میشن. همچنین این کرامپون از یخ‌شکن‌های شش شاخه و چهار شاخه مناسب‌تر است.
-
کرامپون پاشنه‌ای
نوع دیگه‌ای از کرامپون‌ها که به کرامپون‌های پاشنه‌ای معروف هستن. این نوع از کرامپون‌ها دارای چهار یا شش شاخه می‌باشند که در کوهنوردی کاربردی ندارن و بیش‌تر در کوهپیمایی مورد استفاده قرار می‌گیرن.
-
کرامپون بندی
کرامپون‌های بندی روی هر نوع کفشی نصب میشن و کاربرد بسیار راحتی دارن. کرامپون‌ها توسط بندهایی که به صورت شبکه‌ای بافته شده است به زیر کفش بسته شده و بندهای آن از روی کفش گره زده میشن. از معایب این نوع کرامپون وقت زیادی است که برای بستن به کفش صرف میشه.
-
کرامپون نیمه اتوماتیک
این کرامپون‌ها به دلیل سادگی در استفاده بسیار محبوب هستن. کرامپون‌های نیمه اتوماتیک نیز با همه نوع کفش سازگاری دارن. از ویژگی این کرامپون وجود تسمه‌هایی در قسمت جلوی کفش(پنجه) و یک اهرم پاشنه و حفاظ پاشنه در قسمت عقب کفش می‌باشد. برای استفاده بند و تسمه کرامپون رو ببندین و به راحتی در مسیر یخی حرکت کنین.
-
کرامپون اتوماتیک
این کرامپون‌ها از مدل نیمه اتوماتیک کامل‌تر هستن و در مقایسه با انواع دیگه هزینه بالا‌تری دارن. کرامپون‌های اتوماتیک در قسمت جلویی(پنجه) و پشتی(پاشنه) شیار مخصوصی دارن. پوشیدن و درآوردن این نوع از کرامپون‌ها خیلی راحت و سریع انجام میگیره.
انواع کرامپون از نظر تعداد و طراحی تیغه ها
- کرامپون چهار یا شش تیغه: این مدل برای کوهپیمایی در مسیرهای یخی با شیب کم پیشنهاد میشه. این کرامپون قیمت مناسبی داره و از معایب این نوع یخ شکن عدم تعادل مناسب در کوهپیمایی است.
- کرامپون ده شاخه: این نوع کرامپون‌ها سبک‌تر و ارزان‌تر از مدل‌های دوازده تیغه به بالا می‌باشن. برای پیاده‌روی مناسب هستن اما به دلیل این‌که تیغه جلویی کوتاهی دارن برای صعودهای عمودی کاربردی نیستن.
- کرامپون دوازده تیغه: این یخ‌شکن‌ها به برفچالی معروفند.چون این مدل از کرامپون‌ها برای صعودهای حرفه‌ای در شرایط کوهستانی مناسب هستن.
- کرامپون چهارده تیغه: به کرامپون آبشاری معروف هستن که برای صعودهای یخی و یا محیط ترکیبی و میکس به کار گرفته میشن.
انواع کرامپون موجود در بازار
کرامپون شش شاخه
معروف ترین برندی که در بازار وجود داره و کوهنوردان از آن استفاده میکنن هفت گوهر می‌باشد. کرامپون مورد نظر از این برند به خوبی با بندهای تسمه ای روی کفش کوهنوردی فیکس میشه و ایمنی مناسبی ایجاد میکنه.
کرامپون چهار شاخه
این نوع از کرامپون که وزن مناسبی داره به خوبی روی کفش فیکس میشه ولی روی یخ چسبندگی و اصطکاک کم‌تری نسبت به مدل شش شاخه داره.
کرامپون چهار شاخه ساده (با بندهای نخی)
این کرامپون یک بند مثل بند کفش داره و نسبت به قیمت کارایی مناسبی داره. این نوع به دلیل فیکس نشدن به زیر کفش حالت نامتعادلی رو ایجاد میکنه.
کرامپون ژله‌ای
کرامپون‌های ژله‌ای در کیفیت‌های مختلف در بازار وجود دارن. یکی از معروف ترین برندهایی که این کرامپون‌ها رو تولید و عرضه میکنه مربوط به شرکت اسنوهاک است. این مدل حجم و وزن مناسبی داره و تیغه‌های زیاد با ارتفاع کم آن باعث شده استفاده راحت تری داشته باشه.
روش مراقبت و نگهداری از کرامپون ها
کرامپون‌ها درصورت استفاده و مراقبت صحیح می‌تونن در برابر فشارهای زیاد مقاومت کنن. استفاده طولانی مدت از کرامپون‌ها روی زمین‌های سنگی و صخره‌ای، کند شدن و شکسته شدن تیغه‌ها رو به دنبال داره پس تا حد امکان از انجام این کار خودداری کنین.
بعد از هر برنامه کوهنوردی کرامپون‌های خود رو تمیز و به‌طور کامل خشک کنین. کرامپون‌ها رو در جای خشک و خنک نگهداری کنین تا از زنگ زدن تیغه‌ها جلوگیری بشه. استفاده ازروغن روی قسمت فلزی کرامپون و نگهداری مناسب آن، در ماندگاری و کیفیت فلز آن تأثیر زیادی داره.
سخن پایانی
کوهنوردی و یخ‌نوردی زمانی لذت بخش و هیجان انگیز است که شما به غیر از حرفه ای بودن و مهارت بالا، تجهیزات استاندارد مورد نیاز در برف و یخ رو به صورت کامل به‌همراه داشته باشین. در این مقاله کرامپون کوهنوردی و مدل‌های مختلف کرامپون را به طور کامل بررسی کردیم. امیدواریم این نوشته به شما در انتخاب و تهیه کرامپون مناسب و باکیفیت، کمک کنه تا خریدی هوشمندانه‌ای داشته باشین.
شما هم با نظرات و پرسش‌هایتان در ارتقا این مقاله مشارکت کنید