انواع گره طناب کوهنوردی

کوهنوردی ورزش هیجان‌انگیز و پر چالشی است که به تخصص و مهارت کافی نیاز داره. یک کوهنورد حرفه‌ای باید با انواع گره طناب، آشنا باشه تا در حین صعود با مشکل مواجه نشه. آموزش و استفاده صحیح از گره طناب، از بروز خطرات جدی جلوگیری میکنه و امنیت و ایمنی رو برای کوهنوردان به‌دنبال داره. در این نوشته سعی داریم که شما رو با انواع گره کوهنوردی و چگونگی ایجاد و استفاده از آن‌ها در شرایط مختلف آشنا کنیم.

گره طناب در کوهنوردی

گره نوعی گیره است که وقتی طناب مثل حلقه به دور خود، پیچیده میشه به وجود میاد. به‌طور کلی به هر پیچیدگی‌ که باعث انعطاف در طناب بشه گره گفته میشه. استفاده صحیح و اصولی از گره‌های طناب در کوهنوردی اهمیت ویژه‌ای داره. گره درست و مناسب با بافت طناب، باعث میشه که طناب محکم بشه و از سقوط کوهنورد و تجهیزات جلوگیری میکنه. 

کاربرد گره در کوهنوردی

از گره برای فرود کوهنورد، ایجاد اصکاک، متصل کردن دو طناب به یک‌دیگر، ایجاد کارگاه، آویز کردن چراغ چادر، بستن و ایمن کردن لوازم و تجهیزات و بسیاری موارد دیگه استفاده میشه.

ویژگی‌های یک گره خوب

• به راحتی و در مدت زمان کوتاهی بسته و باز شود.
• در برابر فشارهای وارده و ضربات استحکام و مقاومت کافی داشته باشه.
• هر‌قدر فشار بیش‌تری به آن وارد شود باعث محکم‌تر شدن گره بشه.
• هنگام کار بر اثر فشار و اتفاقات ناگهانی باز نشه.
• گره تا حد امکان حجیم و بزرگ نباشه و شکست کم‌تری در طناب ایجاد کنه.

اصطلاحات کاربردی در انواع گره کوهنوردی

گره (Knot): همان پیچش حلقه شکل که در طناب ایجاد میشه.

پیچش (Hitch): برای اتصال طناب به وسایلی مانند کارابین یا طناب دیگری به‌کار میره.

خمیدگی (Bend): خمیدگی یک گره است که دو طناب رو به هم متصل میکنه.

حلقه (Bight): قست میانی دو سر طناب است.

انتهای ایستاده طناب (Standing end): قستی از انتهای طناب است که در گره زدن استفاده نمیشه.

قسمت انتهایی و کارکرده طناب (Working end): بخشی از طناب که در گره‌های کوهنوردی استفاده میشه.

انواع گره کوهنوردی

گره هشت (Figure eight knote)

گره هشت گره‌ای استاندارد است که معمول ترین گره در بین انواع گره‌های کوهنوردی است. این گره برای بالا رفتن با طناب و اتصال طناب به کارابین کاربرد داره.

قسمت انتهایی طناب رو با دستتون بگیرین. طناب رو برگردونین و یک حلقه از طناب درست کنین. سپس حلقه رو به راست و یک دور به سمت چپ بکشین. در ادامه سر طناب رو از داخل حلقه اول رد کنین. دو حلقه را کمی به هم فشار بدین تا شکل هشت انگلیسی ایجاد بشه.

گره هشت تعقیب (Retraced Figure of Eight)

از این گره برای اتصال طناب به صندلی استفاده میشه. این گره به آسانی باز و بسته میشه.

برای زدن گره هشت تعقیب، حدود 70 سانتی متر از ابتدای طناب رو دستتون بگیرین. قسمت انتهایی طناب رو برگردونین و یک گره ساده بزنین. دقت کنین که در این مرحله طناب رو نکشین تا گره سفت بشه. حالا سر طناب رو برگردونین و دوباره مثل مرحله قبل از همان مسیر رد کنین. در آخر گره رو تنظیم و سفت کنین. این گره ساده می‌باشد اما نیاز به تمرین زیاد داره.

گره خود حمایت (Clove hitch)

گره خود حمایت یک گره ایمن است که برای ایجاد کارگاه مناسب می‌باشد. برای فیکس کردن کارابین، می‌تونین از این گره استفاده کنین. این گره به وسیله یک کارابین قفل شونده به نقطه میانی کارگاه متصل میشه.

برای اجرای گره خود حمایت طناب رو دستتون بگیرین و روی طناب یک حلقه درست کنین. بعد از آن یک حلقه دیگه در کنار حلقه قبلی ایجاد کنین. دوتا حلقه رو، روی هم قرار بدین. برای این‌که گره خود حمایت به درستی زده بشه، باید حتما دو حلقه در یک جهت چرخانده شود.

نکته‌ای که وجود داره این است که از این گره نباید برای انتهای طناب استفاده کنین. چون امکان داره سر انتهایی طناب از گره بیرون بیاد و باز شه.

 گره سر‌دست (Over hand knot)

این گره برای اتصال دو طناب به یک‌دیگر مورد استفاده قرار می‌گیره. گره سردست برای فرود و زمانی که بار سبک است کاربرد داره.گره سر‌دست، گره کوچکی است و در زمان کشیده شدن احتمال کم‌تری داره که به جایی گیر کنه. با این‌که این گره سطحی است و امنیت بالایی نداره ولی برای تحمل این حجم از فشار، کاملا مناسب و کاربردی است.

روش اجرای گره سردست به این صورت است که شما باید دو تا طناب رو کنار هم قرار بدین، به طوری‌که موازی هم باشن. حالا سر طناب‌ها رو از سمت راست و از روی طناب، بچرخونین تا حلقه تشکیل بشه. سپس دو سر طناب‌ها رو از حلقه رد کنین و گره رو تنظیم کنین.

گره خفت (Girth hitch)

گره خفت یکی از گره‌های اتصال دهنده است و برای اتصال تجهیزات فنی به طناب مورد استفاده قرار می‌گیره. این گره برای اتصال کارابین به طناب، کارابین‌ها به یک‌دیگر و همچنین برای بستن کارابین به درخت یا کارگاه کاربرد داره.

گره‌های متصل کننده مثل این گره وقتی در مقابل فشار شدیدی قرار بگیرن یا هنگام برخورد با دیواره صخره و سنگ، دچار سایش میشن و بسیار خطرناک و آسیب پذیر می‌باشن.

برای ایجاد گره خفت، دو سر طناب رو به‌هم بچسبونین. حلقه ایجاد شده رو از کابین عبور بدین، حلقه رو از زیر به سمت چپ دور کابین ببندین و ادامه طناب رو از داخل حلقه رد کنین تا گره تشکیل بشه.

گره پروسیک (Prusik knot)

گره پروسیک یکی از انواع گره‌هایی است که به خوبی روی طناب قفل میشه. این گره در بیش‌تر مواقع در فرود به کوهنورد کمک زیادی میکنه و سطح ایمنی رو افزایش میده. شما می‌تونین با استفاده از این گره، یک طناب رو به حلقه و گیره تبدیل کنین.

در این نوع گره، یک طناب با ضخامت کم انتخاب کنین و به صورت دولا قرار بدین. حالا دو سر طناب رو به‌هم گره بزنین و یک حلقه تشکیل بدین. برای بستن گره حداقل چند بار حلقه ای که ساختین رو دور طناب اصلی بپیچین و از داخل آن عبور بدین. به صورتی‌که طناب مثل یک حلقه فیکس شده روی طناب اصلی شکل بگیره.

گره حلقه خمیده (Knot Tape)

از این گره برای اتصال بخش‌های انتهایی طناب‌ها به هم یا متصل کردن طناب‌های کوچک و تبدیل آن‌ها به طنابی بزرگ‌تر کاربردی است. مهم ترین ویژگی این گره استحکام آن در طناب‌های خیس می‌باشد.

در یکی از طناب‌ها یک حلقه ساده ایجاد کنین. طناب دیگه رو از زیر حلقه رد کنین. سپس سر طناب رو از روی حلقه عبور بدین و از داخل حلقه بیرون بیارین. دو سر طناب باید به صورت موازی باهم قرار بگیرن. دو سر آزاد طناب‌ها رو بکشین و محکم کنین.

 گره بولین (Bowline on a bight)

گره بولین به عنوان نقطه مرکزی در کارگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیره. این گره وقتی که می‌خواهین طناب رو دور کمرتون گره بزنین کاربرد داره. همچنین هنگام اتصال طناب به کارگاه می‌تونین از گره بولین استفاده کنین.

ابتدا دو سر طناب رو دولا کنین قسمت میانی طناب رو از رو، به سمت چپ بچرخونین طوری‌که حلقه ایجاد کنین. سپس یک سر طناب رو از داخل حلقه عبور بدین. در این حالت یک حلقه کوچک در سمت چپ درست میشه. انگشتتون رو داخل حلقه بذارین و دو سر طناب رو بکشین و گره رو محکم کنین.

گره گیره مانتر (Munter Hitch)

این گره برای گیره‌ها یا گره‌های پروسیک استفاده میشه. برای اجرای این گره باید یک جسم حلقه مانند داشته باشین و با رد کردن طناب از داخل جسم حلقه شکل و زدن گره مانتر، جسم مورد نظر رو روی طناب فیکس و محکم کنین.

جمع بندی

در فعالیت‌های کوهنوردی شما نیاز دارین با انواع گره‌های طناب آشنا بشین. در این مقاله انواع گره‌های طناب رو معرفی و بررسی کردیم. امیدواریم با شناخت درست انواع گره طناب کوهنوردی و کاربرد آن‌ها، به صورت ایمن و اصولی فعالیت کنین و ازکوهنوردی لذت ببرین.